J9: το πλωτό νοσοκομείο της πριγκίπισσας Μαρίας

Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη στην βασιλική θαλαμηγό Αμφιτρίτη, 25 Νοεμβρίου 1908. Νιόπαντρη και ανέμελη η πριγκίπισσα την εποχή εκείνη. Λίγα χρόνια αργότερα, στους Βαλκανικούς πολέμους, άλλαξε ένδυμα: έβαλε τη μπλούζα της νοσοκόμας και έδωσε τη δική της μάχη.

Όταν ξέσπασε ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος τον Οκτώβριο του 1912 η Μαρία Βοναπάρτη ήταν 30 ετών και είχε περάσει μία μόνο πενταετία μέσα στην ελληνική βασιλική οικογένεια ως σύζυγος του πρίγκιπα Γεωργίου, γιου του Γεωργίου Α' και της Όλγας. 

Το νεαρό της ηλικίας της και η σύντομη επαφή που είχε με την Ελλάδα δεν την εμπόδισαν να αφιερώσει χρήμα, ενέργεια και ψυχή στην ελληνική υπόθεση. 

Έγραφε στον πατέρα της, τον Roland Bonaparte, στις 17 Οκτωβρίου 1912 από την Αθήνα: "προσφέραμε στον ελληνικό στρατό μερικά ασθενοφόρα. Yπήρχαν μόνο τέσσερα για 120.000 άνδρες". Και λίγες μέρες αργότερα: "με τη βασίλισσα προσπαθούμε να οργανώσουμε την περίθαλψη και μεταφορά των τραυματιών. Έχει πολλά ακόμα να γίνουν...." 

Και έκανε πράγματι πολλά η πριγκίπισσα Μαρία αντλώντας άφθονο χρήμα από την μεγάλη προσωπική της περιουσία.

Μετέτρεψε το ατμόπλοιο "Αλβανία" της Πανελληνίου Ατμοπλοΐας του Πειραιά, σε πλωτό νοσοκομείο για να μεταφέρονται οι τραυματίες από το μέτωπο στην Αθήνα. Εκεί νοσηλεύονταν στη Σχολή Ευελπίδων που με δαπάνη της πριγκίπισσας είχε μετατραπεί σε στρατιωτικό νοσοκομείο. 

Η Μαρία Βοναπάρτη με τη μπλούζα νοσοκόμας πάνω στο πλωτό νοσοκομείο "Αλβανία" κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων

 Το πλωτό νοσοκομείο ήταν δυναμικότητας 320 κλινών. Η πριγκίπισσα Μαρία κάλεσε έξι γαλλίδες ειδικευμένες νοσοκόμες των οποίων τα έξοδα διαβίωσης και μισθοδοσίας ανέλαβε η ίδια. Βοήθεια πρόσφεραν αφιλοκερδώς, τόσο στο πλωτό όσο και στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Ευελπίδων, κυρίες της Αθηναϊκής κοινωνίας.

Στις 10 Νοεμβρίου 1912 γράφει και πάλι στον πατέρα της, από τον Βόλο αυτή τη φορά. Επέστρεψε από την Ελασσόνα όπου είχε τραβήξει πολλές φωτογραφίες. Το έχουμε ξαναγράψει σε αυτό το ιστολόγιο, η Μαρία ήταν φανατική ερασιτέχνης φωτογράφος. Από τον Βόλο γράφει ότι θα φύγει για Αθήνα με το "Αλβανία" μεταφέροντας 140 τραυματίες. Στο επόμενο ταξίδι θα πάει μέχρι τη Θεσσαλονίκη και θα μεταφέρει 300 τραυματίες. 

Πηγαίνοντας για τη Θεσσαλονίκη το πλοίο αναγκάσθηκε να αράξει στην Σκιάθο. Η πριγκίπισσα  επισκέφθηκε το σπίτι του Παπαδιαμάντη. Δεν ήταν μια "τυχαία" πριγκίπισσα όπως θα λέγαμε σήμερα, η Μαρία Βοναπάρτη. Είχε πνεύμα, βαθιά καλλιέργεια, ευαισθησία και προοδευτικό μυαλό. Η αξία της δεν πήγαζε από τον εκ γενετής τίτλο της, ούτε από την τεράστια περιουσία που κληρονόμησε από την μητέρα της, την οποία δεν γνώρισε. Καταξιώθηκε από τα έργα της και τα γραπτά της.

Νοσηλευτικό προσωπικό στο πλωτό νοσοκομείο

Η πριγκίπισσα Μαρία και ο Μητροπολίτης Αθηνών (Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος) Θεόκλητος Α' στο κατάστρωμα του πλωτού στρατιωτικού νοσοκομείου "Αλβανία". Α' Βαλκανικός Πόλεμος, πλέοντας προς την Ήπειρο.

Στην Ήπειρο, η πριγκίπισσα ίδρυσε δύο ακόμα νοσοκομεία, ένα στην Φιλιππιάδα και ένα στην Πρέβεζα.
Το πλωτό νοσοκομείο μετέφερε συνολικά πάνω από 3000 τραυματίες στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων.

Περισσότερα για τα πλωτά νοσοκομεία κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών στο άρθρο του κυρίου Γεράσιμου Λειβαδά 2012


Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ