J1: στο σπίτι της οικογένειας του Νικολάου Μακκά

Η Ελένη Νικολάου Μακκά το γένος Γρηγορίου Ζλατάνου στο κέντρο, κρατώντας την ομπρέλα, με τα παιδιά της  Αλεξάνδρα, Ειρήνη και Γρηγόρη. Αριστερά, η δασκάλα των παιδιών Αναστασία και δεξιά η νταντά τους. Φάληρο 1916.

Με την ανάρτηση αυτή εγκαινιάζουμε μία σειρά καθημερινών δημοσιεύσεων φωτογραφιών από το Αρχείο μας, για συντροφία κατά τις ημέρες του καθολικού εγκλεισμού. Σήμερα, πρώτη ημέρα, επισκεπτόμαστε το σπίτι της οικογένειας του ναύαρχου Νικολάου Μακκά (1875-1950). Ο Μακκάς ανήκει στις περιπτώσεις των ερασιτεχνών φωτογράφων που αποτυπώνουν την καθημερινότητα της οικογένειας. Χωρίς επιτήδευση και με απλή ζωντανή καταγραφή παρακολουθούμε τα παιδιά να μεγαλώνουν, τους γονείς επίσης. Συνοδοιπόρος στη ζωή και στο πάθος για τη φωτογραφία υπήρξε και η γυναίκα του, Ελένη, με την οποία μοιράζονταν εξίσου την κάμερα. Δύο είναι τα στοιχεία που προσδίδουν ιδιαίτερη αξία στο αρχείο των φωτογραφιών που άφησαν. Το πρώτο στοιχείο είναι ο  λεπτομερής σχολιασμός των εικόνων, πολύτιμος αλλά και σπάνιος σε αντίστοιχα αρχεία ερασιτεχνών. Το δεύτερο στοιχείο είναι η ισότιμη συμμετοχή και αποτύπωση του υπηρετικού προσωπικού στην φωτογραφική διαδικασία, που συνήθως απουσιάζει από τα αρχεία των αστικών οικογενειών. Η περίπτωση Μακκά μου φέρνει στο νου τον Εμίλ Ζολά που στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια της ζωής του παθιάστηκε με τη φωτογραφία και φωτογράφησε τις οικογενειακές του στιγμές. Ο Ζολά άφησε ένα σημαντικό αρχείο επτά χιλιάδων φωτογραφιών που αποκτήθηκε πριν λίγα χρόνια με αγορά από το γαλλικό κράτος. Το αρχείο Μακκά δώρισε στο ΕΛΙΑ ο Νίκος Σκένδερ.

Alex μετά Ελένης εν Καστέλλα Οκτώβριος 1910, γράφει ο Μακκάς κάτω από αυτή τη φωτογραφία. Η Ελένη με τα παιδιά της Ειρήνη (το κοριτσάκι στο περβάζι) και Αλεξάνδρα στην αγκαλιά.

Εγώ μετά Μπέμπας, Απρίλιος 1908 σημειώνει ο Μακκάς. Τη φωτογραφία τραβάει η γυναίκα του Ελένη. Η μπέμπα είναι η Ειρήνη, η πρωτότοκη κόρη. 

Ειρήνη μετά της Νταντάς της Σμαράγδας, 2 Δεκ. 1908, σημειώνει ο Μακκάς. Εδώ, πράγμα σπάνιο, η νταντά έχει όνομα και ισότιμη μεταχείριση στο οικογενειακό λεύκωμα.

  Παρακάτω τρεις φωτογραφίες από το εσωτερικό της κύριας κατοικίας της οικογένειας που βρισκόταν στην οδό Κηφησίας, τότε, σημερινή Βασιλίσσης Σοφίας στο νούμερο 27. Είναι απόψεις του δωματίου της Ελένης. Ανοιχτόχρωμα έπιπλα, τοίχοι ασφυκτικά γεμάτοι με κάδρα, πληθώρα φωτογραφιών, δαντελένιες κουρτίνες, λαβομάνο, γιαπωνέζικες βεντάλιες, όλα τα συστατικά του ιδιωτικού χώρου μιας Αθηναίας κυρίας των αρχών του 20ού αιώνα.

Η γάτα στην καρέκλα κουνήθηκε κατά τη λήψη και έτσι δημιουργήθηκε το...αιωρούμενο φάντασμά της.

  

 

Ο Νικόλαος Μακκάς με τη γυναίκα του Ελένη και τη μητέρα του Μαρία Κ. Μακκά στο γραφείο του, στο σπίτι. Αθήνα 1912π.

Ιρέν, Άλεξ και Γρηγόρης εν τη οικία Παλ. Φαλήρου Πρωτέως 4, Ιούνιος 1916. Τα τρία παιδιά του Νικολάου και της Ελένης Μακκά.

 Κλείνουμε την επίσκεψή μας στους Μακκά με το ωραίο στιγμιότυπο της έκπληκτης "Πατσουλή", της γάτας τους, και του μικρού παιδιού της που συνέλαβε ο φακός το 1904 και που βρήκαν τη θέση τους στο οικογενειακό λεύκωμα και στην Ιστορία.

Γάτα Πατσουλή, 1904.

Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ