Παρασκευή 24 Απριλίου 2020

J33: Παρίσι, 26 Απριλίου 1961


Τετάρτη 26 Απριλίου 1961. Ο Θράσος Καστανάκης κάνει τα ψώνια του στην λαϊκή στο Παρίσι



Ο Θράσος Καστανάκης δείχνει κάτι στον πάγκο του κρεοπωλείου. Στο βάθος, η κρεοπώλης με το μπερέ, παρακολουθεί γελαστή. Βλέποντας την επόμενη φωτογραφία καταλαβαίνουμε ότι ο Καστανάκης απευθύνεται σε φίλο του που τον συνοδεύει στην αγορά, και που δεν είναι άλλος από τον Ανδρέα Εμπειρίκο.
Την φωτογραφία τραβά κατά πάσα πιθανότητα η Βιβίκα Εμπειρίκου, η οποία γνωρίζουμε ότι πήγε μαζί τους στην αγορά.

Το ημερολόγιο της Ελπίδας Καστανάκη, της συζύγου του Θράσου, μας τεκμηριώνει αυτή τη σειρά φωτογραφιών. Η οικογένεια Εμπειρίκου είχε φτάσει στο Παρίσι μερικές μέρες πριν. Ο Θράσος, την ημέρα της αγοράς, ξενάγησε τους Εμπειρίκους και τους έδειξε τους εμπόρους από τους οποίους ψώνιζε. Οι δύο όμως φίλοι δεν κουβεντιάζουν μόνο για την φρεσκάδα των σπαραγγιών και την τιμή του faux filet.
Λίγες μόνον ημέρες νωρίτερα, την 21η Απριλίου, τέσσερις γάλλοι στρατηγοί είχαν κάνει πραξικόπημα στην Αλγερία (η ημερομηνία αυτή ευνοεί τα πραξικοπήματα;).
Οι στρατηγοί αντιδρούσαν στην πολιτική του προέδρου της Δημοκρατίας, Σαρλ Ντε Γκώλ, και της κυβέρνησης της Γαλλίας κρίνοντας ότι άφηναν στην Αλγερία την αυτοδιάθεσή της, εγκαταλείποντας πρακτικά την πολιτική εξάρτησης και της αποικιοκρατίας. Το πραξικόπημα ήταν ένα από τα τελευταία επεισόδια του πολέμου της Αλγερίας ο οποίος ξεκίνησε το 1954 και τελείωσε με την ανεξαρτησία της χώρας το 1962.
Οι σελίδες του ημερολογίου της Ελπίδας Καστανάκη εκείνων των ημερών περιγράφουν την αγωνία του ζεύγους για την έκβαση του πραξικοπήματος. "Nous sommes dans une excitation folle" σημειώνει. Το ζεύγος Εμπειρίκου πήγαινε στο σπίτι των Καστανάκη καθημερινά και μαζί άκουγαν τις ειδήσεις στο ραδιόφωνο. Οι εξελίξεις στην Αλγερία ήταν ραγδαίες και πολλές φορές τα νέα ήταν αντιφατικά, επειδή η Ραδιοφωνία της χώρας βαφτιζόταν Radio France όταν περνούσε στα χέρια των πραξικοπηματιών και ξαναγινόταν Radio Alger  όταν περνούσε στα χέρια των νόμιμων εκπροσώπων και τούμπαλιν. 


Ο Θράσος Καστανάκης με το πανέρι της λαϊκής και την ομπρέλα μπροστά στον πάγκο με τα λαχανικά χαμογελά στους φίλους που τον συνοδεύουν και τον φωτογραφίζουν, το ζεύγος Ανδρέα και Βιβίκας Εμπειρίκου.


Μετά την αγορά, ο Θράσος με την οικογένεια Εμπειρίκου έκαναν την επιβεβλημένη "στάση" στο καφέ. Ο μικρός Λεωνίδας Εμπειρίκος περιεργάζεται τον Θράσο με ενδιαφέρον. Το πανέρι με τα ψώνια δεσπόζει στο τραπέζι. Τη φωτογραφία μπορεί να τραβά ο Ανδρέας ή η Βιβίκα.



Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου
 
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ





Παρασκευή 17 Απριλίου 2020

J26:Καλό Πάσχα

Με τις τρεις εικόνες της δεκαετίας του 1930 από τον φωτογράφο Αντώνη Οικονομίδη 
συνοδεύουμε τις ευχές μας για 
Καλή Ανάσταση

Δελφοί


Αθήνα

Καστοριά

Βασιλική Χατζηγεωργίου, Ματθίλδη Πυρλή
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ 

Πέμπτη 16 Απριλίου 2020

J25: Ιερουσαλήμ 1928

Μεταφερόμαστε νοερά σε ένα ταξίδι στον χρόνο και παρακολουθούμε την Ακολουθία του Μεγάλου Νιπτήρος της Μεγάλης Πέμπτης στην Ιερουσαλήμ.

Στην εξέδρα οι αρχιερείς τελούν την Ακολουθία του Νιπτήρος. Πλήθος προσκυνητών γεμίζει ασφυκτικά την Αγία Αυλή του Ναού της Αναστάσεως.

Ομάδα προσκόπων, τιμητικό άγημα για την θρησκευτική τελετή.

Μία ακόμα λήψη από την τελετή της Ακολουθίας του Μεγάλου Νιπτήρος στην Ιερουσαλήμ τη δεκαετία του 1920.  Στο passe-partout  η σφραγίδα του φωτογράφου, Μ. Σαββίδης, Ιερουσαλήμ. Στον απέναντι τοίχο έχουν στηθεί ξύλινα ικριώματα πάνω στα οποία στέκονται φωτογράφοι και κινηματογραφιστές.




Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου
 
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Τρίτη 14 Απριλίου 2020

J23: Σέρρες 1913

Θωμάς Αβραμιάδης (Αμερικανικόν Φωτογραφείον), Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων στην περιοχή των Σερρών.


Αν και η φωτογραφία που ακολουθεί δεν φέρει σφραγίδα του φωτογράφου όπως η παραπάνω, εικάζουμε ότι είναι και πάλι του Θωμά Αβραμιάδη επειδή έχουν το ίδιο passe-partout, και την ίδια επεξεργασία.  Πρόκειται και πάλι για ομάδα αξιωματικών κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Και στις δύο φωτογραφίες η κεντρική φιγούρα είναι ο αξιωματικός Μέγας Γεώργιος Οικονομίδης.


Τις φωτογραφίες δώρισε στο ΕΛΙΑ η κυρία Μαντώ Οικονομίδου, απόγονος του εικονιζόμενου.

Μόλις τον Αύγουστο του 1913, με την υπογραφή της συνθήκης του Βουκουρεστίου, η Ανατολική Μακεδονία μέχρι και την Καβάλα περιήλθε στην ελληνική κυριαρχία. Οι Βούλγαροι κατά την αποχώρησή τους βομβάρδισαν την πόλη και έκαψαν το κεντρικό της τμήμα.





Γενική άποψη των Σερρών πριν την καταστροφή.

Το 1913 ο Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέφθηκε την πόλη των Σερρών. Στην παρακάτω φωτογραφία εικονίζεται η επιτροπή των Μακεδόνων προκρίτων που τον υποδέχθηκε.

Το ομαδικό αυτό πορτραίτο είναι αγνώστου φωτογράφου. Είναι βέβαια φτιαγμένο από επαγγελματία φωτογράφο και πιθανόν να πρόκειται για τον Αβραμιάδη, ο οποίος υπογράφει και το παρακάτω ωραίο πορτραίτο του Μαζαράκη-Αινιάν.




Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ


Τετάρτη 8 Απριλίου 2020

J17: τα πολλά πρόσωπα της Αμαλίας


αφιερώνεται στις άσπρες μπλούζες.


 Η Αμαλία Φλέμιγκ (1912-1986) υπήρξε μία σπουδαία γυναίκα, με πολλούς ρόλους και πρόσωπα, πάντα στην υπηρεσία του ανθρώπου, με αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια.
Επιστήμονας γιατρός, αντιστασιακή, ερευνήτρια, κομψή καλλονή, σύζυγος, λαίδη, δυναμική συνεχίστρια του έργου του Φλέμιγκ, γενναία αγωνίστρια για τις δημοκρατικές ελευθερίες, υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προστάτιδα όσων την είχαν ανάγκη, φίλη, οικοδέσποινα και άνθρωπος σεμνού ήθους, πρόσφερε στην χώρα υπηρεσίες που δεν πρέπει να λησμονούμε.
Ας ανακαλύψουμε μερικά από τα πορτραίτα αυτής της σημαντικής προσωπικότητας σε διάφορες ηλικίες και περιόδους της πολυκύμαντης ζωής της.













9 Απριλίου 1953. Ο sir  Alexander Fleming  και η Αμαλία Κουτσούρη βγαίνουν από τον ορθόδοξο ελληνικό ναό της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο μετά το γάμο τους.

 











Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Δευτέρα 6 Απριλίου 2020

J15: περί κόμης


Μία από τις ανώδυνες συνέπειες του Μένουμε σπίτι είναι το ανεξέλεγκτο μάκρυμα των μαλλιών της κεφαλής μας. Εάν δεν είναι δυνατή η δραστική επέμβαση εκ μέρους ενός οικείου, όπως εδώ ο Γιώργος Βαφιαδάκης που κόβει τα μαλλιά της συντρόφου του κάπου στις Σποράδες, το 1928, όπου είχαν πάει για διακοπές, τότε υπάρχει ο κίνδυνος η χαίτη να γίνει ποδήρης.

Bartolomeo Borri e figlio, Νέα με πολύ μακρυά μαλλιά, Κέρκυρα, 1905π.
Απουσία οικείου με κομμωτικές δεξιότητες, μία κομψή λύση θα ήταν να τιθασευθεί η χαίτη με διάφορα αξεσουάρ πάνω στην κεφαλή, σχηματίζοντας περίτεχνες φόρμες, δείγματα των οποίων προτείνουμε αμέσως παρακάτω.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι όλες εκτελεσμένες από το περίφημο ατελιέ των αδελφών Αμπντουλά (Abdullah frères) στην Κωνσταντινούπολη τη δεκαετία του 1870. Οι τρεις αδελφοί, αρμενικής καταγωγής, Viçen Abdullahyan (1820–1902), Hovsep Abdullahyan (1830–1908), και Kevork Abdullahyan (1839–1918) εξυπηρετούσαν, εκτός από τον ίδιο τον σουλτάνο, όλη την ανώτερη τάξη της κοσμοπολίτικης Κωνσταντινούπολης κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα.





 

 

  Από το παραπάνω σύνολο των περίτεχνων κομμώσεων των νεαρών πελατισσών που φωτογραφήθηκαν στο ατελιέ των Αμπντουλά, ξεχωρίζει η φωτογραφία της γυναίκας με τη μία λυτή πλεξίδα. Η εικόνα είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργη. Να πρόκειται για μια εκδήλωση κοκεταρίας και μάλιστα déplacée δεδομένης της μεστής ηλικίας της γυναίκας, ή μήπως είναι εκδήλωση κάποιου συναισθήματος θλίψης, ή και πένθους; Εάν κάποιος από τους αναγνώστες γνωρίζει παρόμοιες εικόνες προσκαλούμε για σχόλια.


 Στην περίπτωση που θα χρειασθεί να μείνουμε σπίτι για πολύ καιρό ακόμα, θα προτείναμε την παρακάτω κόμμωση η εκτέλεση της οποίας θα μπορούσε να μας απασχολήσει δημιουργικά για εύλογο χρονικό διάστημα. Το μοντέλο είναι η κυρία Ελένη Νικολάου Τρικούπη το γένος Κορδέλλα και η κόμμωση-γόνδολα έγινε με την ευκαιρία του αποκριάτικου χορού  που δόθηκε στην κατοικία του πρίγκιπα Νικολάου το 1909. Η εφημερίδα Αθήναι έγραφε ότι η μεταμφίεση της κυρίας Τρικούπη ήταν "δροσερά γονδολιέρα". Φανταζόμαστε την Ελένη Τρικούπη να κατεβαίνει με τη δέουσα προσοχή από την άμαξα που την μετέφερε στο στούντιο του Καρόλου Μπέρινγκερ, στη γωνία Ερμού και Νίκης, για να απαθανατίσει την μεταμφίεση πριν τον χορό. 



Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου
 
Φωτογραφικό  Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Παρασκευή 3 Απριλίου 2020

J12: στο "ΕΛΠΙΣ"

  Ιωάννης Παγώνης, Ομαδικό πορτραίτο επιμελητών και φοιτητών της παθολογικής κλινικής Καραμήτσα του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών, "Η ΕΛΠΙΣ", 1904.

Το όνομα της κλινικής οφείλεται στον διευθυντή της, καθηγητή Γεώργιο Καραμήτσα, ο οποίος πέθανε τον Απρίλιο του 1904. Η απουσία του καθηγητή από την αναμνηστική αυτή φωτογραφία σημαίνει ότι τραβήχθηκε μετά το χρονικό αυτό όριο. Τί όμως στάθηκε ως αφορμή για τη λήψη της;
Στις 28 Ιουνίου 1904 επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη, ο Γεώργιος Α΄κατέθεσε τον θεμέλιο λίθο του νέου κτιρίου του νοσοκομείου στους Αμπελοκήπους. Μέχρι τότε, και για πολλά χρόνια αργότερα, το νοσοκομείο βρισκόταν στην οδό Ακαδημίας, στο κτίριο που στεγάζει σήμερα το πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων. 
Δεν είναι άστοχη η υπόθεση ότι το σημαντικό αυτό γεγονός στάθηκε η αφορμή για την επίσημη φωτογράφιση. Ίσως να έγιναν παρόμοιες φωτογραφίσεις όλων των κλινικών του νοσοκομείου.
Μπορεί σήμερα τέτοιες φωτογραφίες να βρίσκονται στο αρχείο του νοσοκομείου ή του Πανεπιστημίου ή σε κάποιο οικογενειακό αρχείο. Η παρούσα φωτογραφία τυπώθηκε από τον φωτογράφο σε πλήθος αντιτύπων όσα και οι εικονιζόμενοι. Ένα τουλάχιστον σώθηκε και βρέθηκε στη συλλογή του Φωτογραφικού Αρχείου.

 Ο Παγώνης έκανε ένα πολύ επιτυχημένο ομαδικό πορτραίτο σε υπαίθριο χώρο. Πιθανότατα μπροστά από το κτίριο του νοσοκομείου, εκείνο της οδού Ακαδημίας. Τα δύο κεντρικά πρόσωπα της εικόνας που είναι καθιστά, είναι οι επιμελητές. Στα ομαδικά πορτραίτα η καθιστή φιγούρα βρίσκεται υψηλότερα στην ιεραρχία.  Όλοι φορούν σκληρό κολάρο και λαιμοδέτη. Οι επιμελητές πλαισιώνονται από τους φοιτητές σε ημικυκλική διάταξη, η οποία επιτρέπει την παρουσίαση των οργάνων που έχουν τοποθετηθεί στο τραπέζι και κάτω στο έδαφος, δηλωτικά της επιστήμης τους.

Πάνω στο τραπέζι μικροσκόπια, ζυγός, ογκομετρικοί κύλινδροι, φιαλίδια αντιδραστηρίων (εξοικειωθήκαμε τελευταία  με αυτά, απαραίτητα στην εκτέλεση του τεστ που απασχολεί την επικαιρότητα) και στο έδαφος, ογκομετρικά σιφώνια στο ξύλινο στατίφ τους σε πρώτο πλάνο και δίπλα "υάλινος κώδων". 

Η νηφάλια αυτή εικόνα έρχεται σε αντίθεση με τις εικόνες γιατρών και εργαστηρίων που μας κατακλύζουν τελευταία. Κι αυτές όμως, κάποτε, θα αποτελέσουν με τη σειρά τους τεκμήρια του παρελθόντος.

Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου
 
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Πέμπτη 2 Απριλίου 2020

J11: στο εργοστάσιο

Κλωστήριο, 1952

Η σημερινή μας δημοσίευση δείχνει εικόνες από εργοστάσια της χώρας μας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, τον 20ό αιώνα.

εργοστάσιο Κεραμεικού, Ν. Φάληρο 1932 π.

Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Χαρτοποιΐας, Αίγιο 1933


Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Χαρτοποιΐας, Αίγιο 1933
εργοστάσιο ζυθοποιΐας ΦΙΞ, Αθήνα 1961
εργοστάσιο ζυθοποιΐας ΦΙΞ, Αθήνα 1961

Φαρμακοβιομηχανία Faran, Αθήνα 1965
Φαρμακοβιομηχανία Faran, Αθήνα 1965
εργοστάσιο Κεραμεικού, Χαλκίδα 1967

Εργοστάσιο παραγωγής καφέ BRAVO, 1974

Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Χαρτοποιΐας, Αίγιο 1933
Αφιερώνεται σε όλους όσους εργάζονται στις δύσκολες σημερινές συνθήκες, ώστε να μη μας λείπει τίποτα.

Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ