ΑΦΕΛΙΑ 4, Η ΑΜΦΙΕΣΗ

 

Δύο νέα βιβλία μόλις κυκλοφόρησαν στην εκδοτική μας σειρά ΑΦΕΛΙΑ.
Θυμίζουμε το αρκτικόλεξο της ονομασίας της σειράς για όσους δεν το έχουν προσέξει μέχρι τώρα και τους γεννήθηκε σχετική απορία.  
Αρχείο Φωτογραφιών Ελληνικού Λογοτεχνικού  και Ιστορικού Αρχείου

Πρόκειται για την ΑΦΕΛΙΑ 4, Η ΑΜΦΙΕΣΗ, με εισαγωγικό κείμενο της Αφροδίτης Κούρια με τίτλο Εφήμερες Ταυτότητες, και την ΑΦΕΛΙΑ 5 με τίτλο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ, ΚΙΟΣ 1921-1922 με εισαγωγικό κείμενο του Κωστή Α. Λιόντη.

Στη σημερινή ανάρτηση παρουσιάζουμε την  ΑΜΦΙΕΣΗ.

Στο βιβλίο δημοσιεύονται φωτογραφίες προσώπων ενδεδυμένων με τα "κανονικά" τους ρούχα σε αντίστιξη των ίδιων προσώπων ενδεδυμένων με κάποιο κοστούμι στο πλαίσιο μιας μεταμφίεσης.

Δισέλιδο του λευκώματος Η ΑΜΦΙΕΣΗ, ΑΦΕΛΙΑ 4. Αριστερά άγνωστος με σκουρόχρωμη ρεντιγκότα και ημίψηλο καπέλο φωτογραφημένος στο Παρίσι στο στούντιο του φωτογράφου Jean Georges Penabert. Ο ίδιος δεξιά με αμφίεση ανατολίτη φωτογραφημένος στην Κωνσταντινούπολη στο στούντιο των αδελφών Abdullah. Το να φωτογραφίζονται οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες σε χώρες της Ανατολής με τοπικής έμπνευσης κοστούμια ήταν συνήθης πρακτική. 

Παράδειγμα της πρακτικής αυτής αποτελεί και η παρακάτω εικόνα που βρίσκουμε δημοσιευμένη στο περιοδικό  ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ το 1907, έτος Γ'.

Δισέλιδο του λευκώματος Η ΑΜΦΙΕΣΗ, ΑΦΕΛΙΑ 4. Η Αγγελική Κοντοσταύλου (1860-1948) κόρη του Αλέξανδρου Κοντόσταυλου και της Καλλιόπης Κουντουριώτη. Αριστερά φωτογραφημένη από τον Πέτρο Μωραΐτη με σκουρόχρωμο ένδυμα περιπάτου, π. 1880. Δεξιά στο στούντιο των αδελφών Ρωμαΐδη μεταμφιεσμένη σε κομψή ψαρού, π. 1885.

Τα αξεσουάρ του κοστουμιού της ψαρούς (ποδιά, καλάμι, δίχτυ, ψεύτικα ψάρια) τα παρείχε το φωτογραφικό στούντιο. Στην πρώτη φωτογραφία αριστερά, το ζωγραφιστό σκηνικό του στούντιο απεικονίζει εσωτερικό αστικού σπιτιού, ενώ στη δεξιά φωτογραφία  το σκηνικό παραπέμπει σε δασύλλιο. 

Στην έκδοση αυτή, η οποία περιλαμβάνει 82 εικόνες, αναδεικνύεται με άμεσο τρόπο η λειτουργία των φωτογραφικών στούντιο ως τόπων που ασκείται η τέχνη της ψευδαίσθησης, με περισσότερη ή λιγότερη επιτυχία κάθε φορά. Εξάλλου και σήμερα, οι πιο δημοφιλείς από τις πολλαπλές εφαρμογές που προσφέρονται στα κινητά μας τηλέφωνα-φωτογραφικές μηχανές είναι εκείνες που είτε εξωραΐζουν την εικόνα που τραβήξαμε (ρετούς) είτε προσθέτουν αξεσουάρ όπως ευφάνταστα στίκερ. Ο στόχος παραμένει ίδιος, όπως στα στούντιο του 19ου αιώνα: η δημιουργία της ψευδαίσθησης. Είναι σχεδόν ειρωνικό μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι η Φωτογραφία που διατυμπάνισε (κατά την εφεύρεσή της) την ικανότητά της να αναπαριστά την πραγματικότητα, τελικά παραδόθηκε αμαχητί στη μαγεία της οφθαλμαπάτης.

Βασιλική Χατζηγεωργίου

Αρχείο Φωτογραφιών ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Σημ. Η επόμενη ανάρτησή μας θα έχει θέμα την ΑΦΕΛΙΑ 5, με θέμα την Μικρασιατική εκστρατεία στην Κίο και στην Προποντίδα με φωτογραφίες από το αρχείο του Στέργιου Στεργίου.

Στον παρακάτω σύνδεσμο ο Νίκος Βατόπουλος γράφει για τη σειρά ΑΦΕΛΙΑ, με αφορμή την Αμφίεση στη στήλη του Προβολές στην εφημερίδα Η Καθημερινή της Τρίτης 24 Απριλίου 2018